Viering 95 jaar Kunst Veredelt!                                                                                     

 

95 jaar Kunst Veredelt…dat is niet niks en dat moet gevierd worden.

 Daarom zijn wij hier.

 Laten we eerst eens teruggaan in de tijd van de oprichting van onze fanfare.

 Dat was nog toen de pastoor op de preekstoel stond en veel te zeggen had.

 Het verenigingsleven was een puur mannenwereld,

 De vrouwen hadden zelfs nog geen stemrecht.

 Toen…. was Vroenhoven ook al een raar dorp…strategisch gezien toch.

 Van de ene kant een kleine dorpskern met aaneengesloten huizen en aan de andere kant de kilometers lange Steenweg met weinig huizen, enkele grote boerderijen maar vooral bekend om haar de 2 bierbrouwerijen Meertens en Marres en later likeurstokerij “Canal Albert” van de familie Coenegrachts. En de laatste 11 jaar “De Vroenhovense whiskyfeesten”

 M.a.w. In Vroenhoven alcohol nooit tekort.

 In het dagboek van pastoor Coune staat geschreven 1919 oprichting fanfare Kunst Veredelt.

   Dit was natuurlijk in voorbereiding van de officiële oprichting in 1922.

 In de nabijgelegen dorpen waren al enkele muziekmaatschappijen. o.a.,

St Cecilia en Alliance van Kanne, St Hubertus Heukelom, Concordia Vlijtingen en De vrije burgers Val-Meer,.

 Onmiddellijk na de oorlog 14-18 werd ter nagedachtenis van de oorlogsslachtoffers een monument opgericht.

 Precies 1 jaar na de wapenstilstand,11 november 1919, vond de plechtigheid plaats.

 Deze werd opgeluisterd door harmonie St Hubertus Heukelom. Over wat werd er gepraat de weken nadien? Niet over de mooie viering of het monument maar wel dat het een schande was dat een muziekmaatschappij van een gehucht van Vroenhoven dit kwam doen.

 Dat bracht Vroenhoven in verlegenheid en werd er druk uitgeoefend om zo snel mogelijk met een eigen muziekmaatschappij te starten. Dat gebeurde ook.

 Onder leiding van burgemeester Marres hebben de eerste gesprekken hoogstwaarschijnlijk plaats gevonden schuin tegenover het voormalig gemeentehuis in het Kerkstraatje bij de muzikale familie Claesen-Maesen in hun café “Le Lion dOr”(Beij Claose) in de volksmond.

 Ten andere de derde en vierde generatie speelt nog altijd mee.

 Geluk dat Vroenhoven een grensdorp was. De hoogspannings afsluiting met het neutrale Nederland waren nog maar net ontmanteld en er kwamen meer douaniers de grenzen bewaken. Een zeer muzikale douanier uit Roeselare met name Walter Caproens was bereid om de eerste lessen notenleer te geven en daarna nam hij de hele directie op zich.                                

 Na enkele jaren van intensief notenleer en instrumenten uittesten was het dan zover.

 Op Paasdag 1922 trok onze fanfare voor het eerst uit. Alle inwoners stonden op de stoep. Wat hadden ze vergeten? Een vlag. Waarschijnlijk niet tijdig klaar?  Dat werd opgelost met een mooie plank en de schilder onder de muzikanten had er netjes Fanfare Kunst Veredelt opgeschilderd. Later, op festivals, werd nog weleens geschamperd, ook al hadden ze een vlag, ah…daar is de fanfare van de plank.

 Dankzij de stimulans van burgemeester Marres en deze pastoor was vzw Kunst Veredelt een feit. Gemeente subsidies waren in die tijd ook erg belangrijk. Een kleine  anekdote:    Vroeger kende iedereen –iedereen en er waren maar enkele auto’s in het dorp.

 Als de fanfare ergens speelde en ze zagen de auto van de burgemeester. Dan werd geroepen "mer hèèl mer hèèl Marres es dao" Ze dachten zeker hoe harder hoe meer subsidie.

 20 - 30 jaar later herhaalde de dirigent dit weleens tijdens de repetitie.

 Jongens… er staat piano of dubbele piano en niet :  mer heel mer heel Marres es dao.

 Een andere anekdote: Ik heb een brief gelezen die verstuurd werden vanuit Tokyo. Gericht aan de burgemeester Marres met de felicitaties voor de aanleg van de nieuwe wegen. Goed voor de inhuldigingen, optochten, processies en meer. Tussen haakjes….de fanfare kon dan beter spelen en niet meer struikelen over de keien....

 tenminste als ze niet te lang in het café bleven plakken.

 Het gemeentehuis en de pastorij stonden pal naast mekaar bovenaan het Kerkstraatje.

 Burgemeester Marres en tevens onze eerste voorzitter en pastoor Coune konden het goed met elkaar vinden.

 Ze hebben hun stempel gedrukt op Vroenhoven.  Niet voor niets delen ze samen hun laatste rustplaats hier naast de kerk na 50 jaar burgemeesterschap en 40 jaar pastoor. Een unicum in België.

 Later …pijnlijk voor Vroenhoven en haar bewoners de aanleg van het Albertkanaal vanaf 1935. Goed voor de werkgelegenheid maar Vroenhoven stond op zijn kop.

 De Keelstraat en de Dorpstraat gehalveerd. Zoals wij het hier zeggen die huizen waren in het kanaal gevallen.

 Ook een 25-30 tal jaren later bij de verbreding van het kanaal werd het sociaal leven weer grondig verstoord. Het bruisende Kerkstraatje werd van boven tot onder in twee gesneden. De ziel van Vroenhoven was geraakt. De gezelligheid was weg. De mensen moesten verhuizen naar steenweg en elders. Dat…had een grote impact op het sociale leven en dus ook op het fanfare leven.

 Er kwamen geen nieuwe verhoopte bouwplaatsen bij hier achter de kerk. We kennen toch het spreekwoord “Houdt de kerk in het midden” Dit spreekwoord is misschien wel ontstaan in Vroenhoven, want hier heeft de kerk nooit in het midden gestaan. (Letterlijk) Nu is er eindelijk een begin gemaakt na 40 jaar touwtrekkerij. Alleen men wist het niet tot vorige maand …want de bouwkavels waren nog mooi gecamoufleerd achter het hoge onkruid.

 Maar in al die jaren zijn onze jonge mensen, dus ook muzikanten gaan bouwen in Herderen, Riemst Veldwezelt enz. Dit gegeven was funest voor de stabiliteit en uitbreiding van onze fanfare.

 Nog een bijkomend zware beproeving voor onze vereniging in die 95 jaren was het vaak verhuizen, Het was altijd maar "bouwen en verbouwen en nog eens verbouwen”tot 5 x toe.

 Heel even schetsen : De eerste repetities in de school en gildehuis.

 De notenleer en partijen repetities in de bij lokalen van enkele cafés

 4 jaar na oprichting in 1926 bouwden we al onze eerste zaal aan het bolwerk. De grond was geschonken door de familie Schiepers. Beter bekend als bij Lemmekes. Maar tijdens de oorlog vooral bij de inval werd deze praktisch volledig vernield. Alle instrumenten gestolen of zwaar beschadigd. De voorgevel is nog vrij intact en is ons monument, maar nog niet geklasseerd. Na de oorlog noodgedwongen verhuizen naar de oude kerk en deze met eigen mensen verbouwen met podium en al opdat ook de scholen en andere verenigingen er gebruik van konden maken.

 Maar het was wel een beetje droog in de kerk. Enkele jaren later verhuisden we naar het café van de familie Vrijens beter bekend als “Bij Poj van Haos”Het ging zeer goed met de fanfare en er kwamen steeds nieuwe muzikanten bij en de dirigent belande soms achter de tap. Raar beeld moest dat zijn.

Paul Vrijens ook mede muzikant  besliste om een nieuwe zaal te bouwen achter het café. Met de hulp van de muzikanten was dit aardig gelukt.

 In 1960 verhuizen naar de nieuwe zaal achter het café.  Het werd steeds drukker in het dorp en ook door het succes van het kienen werd in 1970 café en binnenkoer met de zaal samengetrokken. Alles met onze eigen mensen. Een verbouwing van een half jaar en menig muzikant heeft er bloed, zweet en tranen gelaten. In die periode weer een half jaar repetities en concerten in zaal Novelty .

 8 jaar geleden werd nog een nieuw en geïsoleerd dak op de zaal gelegd. Onder leiding van onze muzikale bouwondernemers werd de klus met de hulp van 25 leden op een dag gerealiseerd.

 Door de strengere wetten op gebied van brandveiligheid, toegankelijkheid en aanpassing van het subsidiesysteem voor privézalen zijn we 5 jaar geleden op advies van de gemeente verhuisd naar de parochiezaal. 

 Deze zaal had dringend nood aan nieuwe isolatie, een betere akoestiek en verlichting. Weer met z'n allen onder leiding van onze muzikale aannemers de handen uit de mouwen gestoken. In enkele maanden was dit gerealiseerd en nu is het voor de fanfare en andere verenigingen weer de place to bee. 

     

Maar hoe is het muzikaal allemaal verder gegaan?

 Kunst Veredeld is begonnen als dorpsfanfare en na 95 jaar zijn we nog steeds de fanfare van het dorp en voor het dorp. Deze kerk is een beetje onze concertzaal.

 We treden hier soms 4 keer jaarlijks op.

 Mag ik van de gelegenheid gebruik maken om u uit te nodigen op zaterdag 25 november voor het jaarlijks Columbusconcert. Dit jaar als thema “Columbus à Paris” met vanavond een voorproefje.

  Muzikaal werd onze fanfare in al die jaren geleid door verschillende dirigenten. 12 om precies te zijn en elke dirigent nam zijn verantwoordelijkheid als directeur van het muzikale circus.

 Laat mij toe toch enkele dirigenten aan te halen die zich bijzonder verdienstelijk hebben gemaakt, met name:

 Walter Caproens . Hij nam de uitdaging aan om een fanfare vanaf 0 te starten. En met het lepeltje noot voor noot het muzikale instuderen. Een voorbeeld van integratie.

 Later met bijna 35 jaren dienst en als je de oorlogsjaren erbij telt 39 jaar in dienst volgde Sjeng Thijssens uit Wolder. Er werd meer kwaliteit gekweekt. Op hoger niveau getild. Meer respect afgedwongen in de omgeving.

 Kunst Veredelt had alle vertrouwen in zijn manier van aanpak en de muzikanten deden hun best.

 In 1960 werd ook het eerste trommelkorps opgericht onder leiding van Mathieu Cox. In de wijde omgeving had het succes en behaalde veel 1^ste prijzen.

 9 keer van de tien ging de tamboer maître prijs naar Jean-Paul Niesten.

 Maar op een gegeven moment stond in de krant in de zomer1968….. fanfare Kunst Veredelt op sterven na dood. Weinig muzikanten en geen geld meer in de kas.

Dirigent Thijssen werd ontslagen. Het trommelkorps werd ontbonden. Wat was de oorzaak?

 Te veel hooi op de vork?  Het vertrek van jonge muzikanten wegens te kort aan sociale bouwgrond?

 Had het kienen te veel succes? Was wring en vregel op bezoek gekomen?

 Bij de 17 overgebleven muzikanten stond Jean Vrijens op en ontpopte zich als succesvol dirigent. In minder dan drie jaar en zeg maar door zijn dagelijkse inspanning bracht hij een jeugdfanfare op de been van 22 leden. De trein was weer vertrokken.

 In 1967 had de VZW al een uitbreiding met een carnavals vereniging. In 1971 kwam er een Feminaclub bij en in 1972 een nieuw trommelkorps en later nog een majorettekorps.

 De fanfare was op een geven moment met 80 man in uniform. En graag gezien bij optochten en concertuitvoeringen.    

 

Met alle ups en downs voelen we ons na 95 jaar nog goed in ons vel.

 Vooral door de inzet van onze huidige dirigent Adriaan Rietveld. Die met veel geduld en toewijding ons verder op weg helpt. De keuze van muziek speelt hierbij ook een belangrijke rol. Hij gebruikt nog vaak het lepeltje van Walter  Caproens. Bewonderenswaardig als je weet dat hij elke week meer dan 100 km moet afleggen om voor een bescheiden fanfare les te geven.

 

Dames en heren hier staan de feestelingen samen. 

 Eerst onze Senioren. Zij weten beter dan wie dan ook, hoe Kunst Veredelt in al die jaren bewogen heeft. Om te beginnen onze 90 jarige Albert Darding. Geboren tijdens het eerste lustrumfeest van Kunst Veredelt en hij heeft het geweten. Nog voor dat hij kon lopen kreeg hij een instrument in zijn handen gestopt en was meer dan 60 jaar muzikant en op dit ogenblik nog steeds actief bij de rondgang van erelidkaarten.

 Samen met zijn broer Theo, erevoorzitter en Brusselaar wordt er ten huizen van vaak gekeuveld over dat mooie fanfare leven. Spijtig genoeg wegens fysieke conditie vandaag niet aanwezig

 Verder, Francois Vanroy, ook vandaag wegens leeftijd thuis moeten blijven. Hij kwam overgevlogen van Lafelt en heeft hier 2 liefdes gevonden….zijn vrouw en zijn instrument. Hij was specialist bij al onze grote verbouwingswerken. Welke muzikant heeft geen hulp gehad, thuis bij een of andere verbouwing?  

Willy Geraerts heeft nog altijd muzikale buikpijn omdat hij niet meer mag spelen van de dokter.

 Onze vaandeldrager Herman Cleuren. Hij maakt zich geen zorgen meer mocht het vaandel verdwalen. Hij kent het alternatief van de plank

 DAN…waar het allemaal om draait …..onze muzikanten die de Vroenhovense muziekcultuur jaar in jaar uit goed uitdragen.

Er zijn ook muzikale veteranen bij met 20,30,40 dienst.  

 Zelfs vandaag 1 lid met 60 jaar muzikant bij Kunst Veredelt.   

 Wat zo mooi is in onze vereniging beste mensen dat zijn de muzikanten van andere gemeenten die bij ons als vriend binnengewandeld zijn en ons nog steeds trouw zijn gebleven. Ze komen van Lafelt, Vlijtingen, Eigenbilzen, Maastricht en zelfs uit Beek. Ook de Nederlanders die in Vroenhoven wonen en spontaan meedoen met ons verenigingsleven.

Je wordt automatisch Vroenhovenaar als je meedoet met ons sociaal en culturele leven en zij verdienen meer waardering.

Verder...Onze Feminaclub onmisbaar tijdens onze feestelijkheden. Zij zorgen voor de finishing tutch.

 Nu niet meer zo bekend als 45 jaar geleden.. Toen waren ze zelfs bekend op het formule 1 circuit van Zolder.

 Niet als pitspoezen maar als verkopers van programmaboekjes ten voordele  de aankoop van muziekinstrumenten.

 Zonder die vrijwilligers lukt het nooit. We worden bijgestaan voor de hand en spandiensten van onze club. Bij papier ophalen of als barkeeper.

Lang leven de vrijwilligers.

 De fanfare Kunst Veredelt heeft in al die jaren alle moeilijkheden overwonnen.

 Dat ging niet zonder slag of stoot.

 Of het nu 5 of 50 jaar geleden was dan werd al eens met de vuist op tafel geslagen of de knuppel in het hoenderhok gegooid.

Het was nooit om mensen te kwetsen maar alleen uit bezorgdheid om het behoud van Kunst Veredelt te verzekeren.

  Dankzij deze bezorgdheid kunnen wij vandaag ons 95 jarig bestaan vieren.

  Daar zijn we fier op en daar mag heel Vroenhoven fier op zijn.

 Gisteren hadden wij een kleine voorviering en 24 september komt nog een na viering maar vandaag is het de grote dag.

 Vandaag is het ook, met uw hulp, de eerste dag    op de goede weg     naar het eeuwfeest van Kunst Veredelt.

ik dank u